ETEÇOM | ETKİLEŞİM TEMELLİ ERKEN ÇOCUKLUKTA ETKİLEŞİM PROGRAMI

Kullanıcı Oyu: 5 / 5

Yıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkin

ETEÇOM nedir?

ETEÇOM ilişki-temelli yaklaşıma (Relationship-Based Approach) dayalı bir programdır. Birincil bakıcının (ebeveyn ya da eğitimci) çocuğu ile etkileşiminin niteliğini geliştirmeyi ve çocuğun bilişsel, sosyal-duygusal ve iletişim becerilerini desteklemeyi hedefler. 

 

ETEÇOM denenmiş bir yöntem midir?

ETEÇOM ABD’de Prof. Gerald Mahoney ve Prof. James MacDonald tarafından geliştirilip 2006 yılında program haline getirilmiştir. ABD, Kore ve Türkiye’de sınanmış ve sınanmaya devam etmektedir. Biz Rüzgar Terapi olarak 2013 itibaren Yaygın Gelişimsel Destek Eğitim Programına ve Zihinsel Engelliler Destek Eğitim Programlarına yardımcı eğitim programı olarak kullanmaktayız.

 

ETEÇOM kimler için uygundur?

Down Sendromu, Otistik bozukluk (Otizm), Serebral Palsi, Zihinsel Yetersizlik, Gecikmiş Dil ve Konuşma, Nedeni Belli Olmayan Gelişimsel Gerilik, Prematüre/Düşük Doğum Ağırlığı gibi farklı gelişim özellikleri gösteren çocuklar ve ebeveynleri üzerinde etkili olduğunu ortaya koymuştur.

 

ETEÇOM'un hedefi nedir?

ETEÇOM eğitimci ya da ebeveynin etkileşimsel davranışlarını geliştirerek, çocuğun bilişsel, iletişim ve sosyal duygusal gelişim alanlarında (sosyal oyun oynayabilme, etkileşim başlatabilme, ortak dikkat gibi) 16 temel davranışı kazanması ya da geliştirmesini hedefler. ETEÇOM’da 16 temel davranışı kazandırmaya yönelik 66 öğretimsel strateji ebeveyne öğretilir. Her oturumda 1-2 strateji çalışılır.

 

ETEÇOM nasıl uygulanır?

Çocuklar gelişimsel ve eğitimsel tanılarına ek olarak geçerliliği, güvenilirliği kabul edilmiş ölçeklerle detaylı olarak değerlendirilir ve çerçeve program oluşturulur.

Ebeveynlerin kaygı ve beklentilerini ifade etmeleri için Temel Davranış Seçici Formu kullanılır.

Program aile ile ortak hazırlanır. ETEÇOM programında aile eğitim seanslarının izleyicisi, katılımcısı, uygulayıcısı ve takipçisidir.

Müdahale oturumlarına, çocuğun bulunduğu basamak, hedeflenen temel davranış ve uygun stratejiler belirlendikten sonra birincil bakıcının varlığı ve katılımında başlanır. Eğitimci temel davranışları ve stratejileri bilgi notlarını kullanarak açıklar, model olur. Kısa aralıklarla değerlendirme ve izleme yapar. Planlama ve izleme yapabilmek için ailenin izni alınarak görüntü kaydı yapılır.

Görüşmeler, değerlendirme süreçleri, eğitim seansları sadece çocuğun iletişimsel, sosyal, duygusal ya da fiziksel yetersizlik ve güçlükleri ile ilgilidir.

 

ETEÇOM'da ailenin yapması gerekenler nedir?

Birlikte seçilen temel davranışlar ve stratejiler eğitimci tarafından ebeveyne okunur, açıklanır. Etkinliklerle uygulanır ardından ebeveynin uygulaması istenir. Eğitim seansları dışında ebeveynin çocuğun doğal ortamında onu nasıl destekleyebileceği konuşulur ve aileye ev ödevi verilir. Hedef davranışı ve stratejileri gören, dinleyen ve uygulayan aile zamanla yapılandırılmamış ortamlarda da aynı yaklaşım ve öğretim tekniklerini kullanmaya başlar.

Ortamda sıcak hiçbir şey yoksa sıcak kavramını öğretmeye çalışmak ya da öğrenmeye zorlanmak yerine çorba içerken öğrenmek ve öğretmek daha kolay, anlamlı ve kalıcıdır.

 

ETEÇOM'da izlenen yol nedir?

ETEÇOM programında önce daima Sosyal Oyun temel davranışı çalışılır. “Çocuğun dünyasına girme”,“Çocuğun etkileşimde bulunmasını bekleme” stratejileri kullanılır.

“Dünyaya çocuğunuzun gözünden bakın. Yüz yüze oyunlar oynayın. Çocuğun liderliğini izleyin. Çocuğun hızına uyun” gibi pratik önerilerle desteklenir.

Yakın zamandaki araştırmalar, çocuklarının eğitiminde aktif rol alan ailelerin kaygı düzeyinin azaldığını, çocukların gelişiminin hızlandığını ortaya koymuştur.

 

ETEÇOM ne kadar sürer?

 

Yaklaşık 6 ay içerisinde programdaki stratejiler tamamlanır ve programda belirtildiği gibi uygulandığında çocuğun gelişimde anlamlı gelişmeler gözlenebilir.

 

ETKİLEŞİM TEMELLİ ERKEN ÇOCUKLUKTA MÜDAHALE PROGRAMI (ETEÇOM) uzman hekimimiz tarafından kurumumuzda uygulanmaktadır.

Kullanıcı Oyu: 5 / 5

Yıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkin

Erken dönem iletişim sorunlarının giderilmesi, ileri yaşlarda ortaya çıkabilecek akademik başarısızlık ve duygusal sorunların da önüne geçebilmekte ya da en azından bu sorunları hafifletebilmektedir.

Dolayısıyla, dil ve konuşma sorunları olan çocukların dil gelişimlerine destek olabilmek için, dil ve iletişim becerilerinin öğretilmesi gerekmektedir.

Dil ve iletişim becerilerinin uygulanıp öğretilmesi için doğal bağlamların hedef haline getirilmesi, doğal olarak çevre ile olacak olan iletişiminin cesaretlendirilmesi ve çocuk ile birlikte iletişime girecek kişilerin bu iletişimi kolay bir hale getirilmesi gerekmektedir.

Merkezimizde Doğal Dil Eğitim Programı  uzman terapistlerimiz tarafından uygulanmaktadır. Bu süreci Eğitim Koordinatörümüz yürütmektedir.

Merkezimizde uyguladığımız doğal dil eğitim programlarımızı her 3-6 ayda bir standart testler ve ölçekler ile kontrol ederek programın etkililiğini ölçüyor ve uyguladığımız programa ilişkin değerlendirmeleri görüşmek için periyodik olarak terapist, koordinatör ve aile toplantıları yapıyoruz.

 

Kullanıcı Oyu: 5 / 5

Yıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkin

Çocuklarda dikkat eksikliği nasıl önlenir?

AİLE: Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan bir çocukla yaşamanın zorlukları vardır. Bu zorluklarla baş etmenin ilk adımı çocuğunuzun durumunu kabul etmek. Sizi rahatsız eden şeylerin çocuğunuz tarafından istenerek yapılmadığını, amacın onu ortadan kaldırmak değil, kontrol etmek olduğunu anlamak gerekir. Bu çocukların diğer çocuklardan daha fazla kontrole ve disipline gereksinimi var. Ders çalışılan mekânın dağınık olması, fazla şey bulunması zaten dikkat süresi kısa olan çocuğun dikkatini daha fazla dağıtır. Ders çalışmaları arasında 20-30 dakikada bir aralar vererek hem çocuğun gereksinimini gidermiş hem de otoritenizi korumuş olursunuz.

  1. a) Aşırı hareketlilik kontrol edilmelidir. Başkalarıyla kıyaslama ve örnek gösterme işe yaramaz.
    b) Enerjisini boşaltıcı etkinlikler bulunmalıdır. Spor aktiviteleri önemlidir.
    c) Çocuğun yatma, yeme, ders çalışma saatleri belirli ve düzenli olmalıdır.
    d) Yorgun olduklarında hiperaktiviteleri artar.
    e) Disiplin önemlidir. Kurallara uyma zorlukları vardır. Ama net, tutarlı ve uygulanabilir kurallara gerek duyarlar.
    f) Fiziksel olmayan cezalar verilmelidir.
    g) Dikkat süresini uzatacak aktiviteler gerekir. Bulmacalar, resim eşlemeler birlikte yapılabilir.

ÖĞRETMEN: Aşırı hareketliliğin ve dikkat dağınıklığının en belirgin olduğu ortam sınıftır. Bu nedenle, öğretmenler tedavinin önemli bir öğesidir ve onların işbirliği olmadan başarıya ulaşmak güçtür:
1- Başarısız oldukları alanlara karşın, bu çocukların başarılı oldukları alanlar vardır. Öğretmen bunları bulup, çocuğa gösterebilmelidir.
2- Ön sıralarda oturtup, hareketlerini kontrolüne yardımcı olmak gerekir.
3- Çocuğun özürünü göz önünde bulundurmak, ama yapabileceğinin en iyisini istemek gerekir. Teneffüslere onların diğer çocuklardan daha çok ihtiyacı vardır.
4- Eşyalarını unuturlar. Kendi ve başkalarının malına saygılı olmak öğrenilebilir.
5- Dikkatsizlikleri ve el becerilerindeki sakarlıkları yüzünden arkadaşları arasında gülünç duruma düşebilirler. Öğretmen bunlardan dolayı ortaya çıkabilecek ilişki bozukluklarını ve örselenmelerini çözümleyebilmelidir.
6- Dinlediklerini daha iyi öğrenirler ve sözel anlatımda daha başarılı olurlar. Başarılarını ölçmek için sözlü sınav şansı verilmelidir. Bu çocuklarla uğraşmak ek çaba gerektirir, ama bu çocukları kazanmak, onları mutlu ve başarılı görmek tüm çabalara değecektir.

ÇOCUK RUH SAĞLIĞI UZMANI: İlaçlar ve dikkat artırıcı çalışmaların yanı sıra çocuğu destekleyici terapi gerekir. İlaç kullanmanın amacı çocuğun dikkatini ve algılamasını artırarak, sınıf içindeki davranışlarında ve akademik başarısında düzelme sağlamaktır. Ek ruhsal sorunların tedavisi gerekir. Devamlı eleştirilmek çocukların kendilerini beceriksiz, işe yaramaz görmelerine neden olur. Psikoterapi, çocuğun güçlüklerle başa çıkmasına ve öğrenmeye istekli olmasına destek olur. Ayrıca ilaç tedavisi, boş zaman etkinliklerine uyum, insanlar arası ilişkide düzelme konusunda da olumlu etkilere sahiptir. İlaç tedavisine doktor tarafından karar verilir ve doz ayarlaması çocuğa göre yapılır. İlaçların bilinen yan etkileri bazı çocuklarda tikler oluşması, iştah azalması ve veriliş saatine bağlı uykusuzluktur. İlaç kesilince geçerler. Çocukluk döneminde kullanılan, antibiyotik, ateş düşürücü gibi ilaçların bir çoğundan daha güvenlidir. Ömür boyu süren bir tedavi değildir. Bozukluğun ağırlığına ve tedaviden yararlanma oranına göre süre belirlenir. İlaçlar sadece ''okul zamanı'' ilaçları değildir.

Kullanıcı Oyu: 0 / 5

Yıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değil

"Uygulamalı davranış analistlerine göre, çevre çocuğun davranışlarının temel kaynağıdır. UDA'da gözlenebilir davranışlar ele alınır ve insan davranışlarını etkileyen çevresel özellikler betimlenir. Davranışın öncesinde ve sonrasında neler olduğuna ilişkin detaylı gözlemler yapılarak bilgi toplanır. Örneğin, ağlayan bir çocuk için ağlamaya neden olan içsel durumların (uyaranlar), örneğin, açlık, susuzluk, ağrı hissi gibi ya da çevresel durumların örneğin, nesne elde etme, çevresindeki yetişkinin ilgisini elde etme, zor bir durumdan kaçma neler olduğu anlaşılmaya çalışılır.

Uygulamalı davranış analizi insan davranışlarını anlamayı ve iyileştirmeyi hedefleyen bir disiplindir. Uygulamalı davranış analizi UDA, davranış analizinin geliştirdiği öğrenme ve davranış ilkelerinin sosyal açıdan önemli insan davranışlarına uygulanarak yeni davranışların öğretilmesi, uygun olmayan davranışların değiştirilmesi ya da ortadan kaldırılması süreci olarak tanımlanır. Eğitim çalışmalarında uygulama bölümünde incelenen kısım davranıştır. Davranışın gözlenmesi süreçtir. Analiz kısmında ise davranıştan önceki ve sonraki süreç incelenir. Burada davranış öncesi ve sonrası uyaranlar ile davranış arsındaki neden-sonuç ilişkisine bakılır. UDA yalnızca davranışları yönetmek amacıyla değil aynı zamanda çocukların bağımsız yaşama becerilerini kazanabilmelerini sağlamak için etkili öğretim sunmak amacıyla da kullanılır.

Sonuç olarak, UDA bilimsel dayanaklı uygulamalarla bir hizmet modeli olarak karşımıza çıkmaktadır ve yalnızca özel eğitime ihtiyaç duyan bireyler için değil, normal gelişim gösteren bireyler için yaşamın herhangi bir döneminde, iş yaşamında ya da daha farklı ortamlarda davranış yönetiminde, toplumsal beceri kazandırma, dil gelişimi, günlük yaşam becerileri gibi değişik davranışların öğretiminde etkilidir.   

Uygulamalı Davranış Analizi (UDA-ABA) uzman hekimimiz tarafından kurumumuzda uygulanmaktadır.

© 2018 Özel Çerkezköy Aygüneş Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi. All rights reserved.

Arama